Toespraak Henk van Bergem tijdens de Kerstbruch 2015

Vrij naar Godfried Bomans:

Er was eens een dromerige Engel in een kerstboom. Ze had geen idee hoe ze daar terecht gekomen was. De Engel dacht al een eeuwigheid in de kerstboom rond te hangen. Ze koesterde zich in het licht van alle kerstkaarsjes. Opeens moest ze niezen van een rare geur in haar neus. Dat kwam van de uitgeblazen kaarsjes. Het licht in huis doofde snel uit. "Huh", dacht de Engel, "wat nou, ik zie haast niets meer…" ‘s Morgens kon ze weer wat voor zich uitkijken en zag een groot raam. Het was géén witte kerst maar wat miezerig en grauw zoals dat in Holland gaat. "Pfff", de Engel was erg teleurgesteld, “is dit nou het lichtfeest van Kerst?", mopperde ze, "wat een troosteloosheid!”. Ze keek mismoedig om zich heen.
Om alle kerst ‘rommel’ lekker snel op te ruimen werd de boom, al na 2 dagen, versierd en wel, in de schuur gezet. Eén van de kinderen stootte even later met zijn fiets tegen de boom die omkukelde. Oeps, daar viel de kerstengel, plat op haar buik met het gezicht naar beneden. Nu voelde zij zich toch tamelijk ongerust worden. Ze zag geen hand voor ogen. Na een aantal dagen ging ze van ellende spontaan tegen een aardappel praten, die kennelijk naast haar lag. "Wat dom dat ik niet de schoonheid van de kaarsjes en het licht door het raam gewaardeerd heb. Eigenlijk was ik erg gelukkig op dat moment, maar ik zag het gewoon niet. En nu, nu lig ik maar in deze donkere schuur". "Ja", zei de aardappel die al wat uitlopers had, "zo gaat dat".
Dat het nog erger kon worden besefte de engel niet. Per ongeluk schopte vader tegen de engel en rolde ze in een scheur in de vloer. Pietje, die de Engel altijd al een stom ding vond, zag haar liggen en gooide haar in de vuilnisbak. "Zo", dacht hij, "opgeruimd staat netjes". De Engel had het koud en dikke tranen bungelden langs haar eens zo blozende gezichtje. "Lag ik nog maar in de schuur, zo erg was dat ook weer niet. Hoe kan ik nou gedacht hebben dat daar geen licht was…" Haar tranen glinsterden een beetje op het plastic bakje waar ze tegenaan lag. Met het legen van de vuilnisbak kwam de Engel op straat te liggen. Een jong meisje zag wat glimmen, pakte de Engel op, glimlachte naar haar en poetste de Engel op tot zij weer blonk. Daarna deed ze haar in een doosje met watten en maakte er een pakje van voor Kerst. "Een mooi cadeautje voor mijn moeder", dacht het meisje.
De engel begon het te begrijpen… Donkerder dan donker als in de vuilnisbak en nu ingepakt in het doosje met watten kon zij niet meer ‘zinken’. Ze accepteerde eindelijk haar huidige situatie. Het gaat niet om wat er in het verleden is gebeurd, dat bestaat helemaal niet meer. Ze dacht aan de toekomst en keek uit naar de nieuwe Kerstboom, waar zij mogelijk gauw weer in mocht rondhangen.
En ja, de moeder van het meisje was helemaal wijs met de engel en hing haar boven in de top van de boom. Zo kwam de Engel bij mij terecht. Wat was het engeltje verrukt! Ze genoot nu echt met volle teugen van al het licht en de schoonheid die zij meemaakte. "Jeempie", dacht ze, "geweldig! Maar laat ik dit keer goed opletten. Dadelijk is het voorbij. En dan wil ik alles gezien en alles geweten hebben…"
Ik heb de Engel inmiddels al vele jaren en ze moest nog veel doorstaan. Eens gleed ze uit de kerstboom en brak haar vleugel, haar kleuren verbleekten en ze zag niet zo goed meer. Het getingel van haar belletjesjurk was niet helder hoorbaar meer voor haar. Net als in ‘het echte leven’ wordt ze ouder en vergaat uiteindelijk haar glorie. Haar lichtje blijft echter altijd schijnen in de harten die zij geraakt heeft. Dat is haar boodschap.
Moraal van het verhaal: net als de Engel maken we allemaal lichte en donkere momenten mee in ons duale leven. Pijn en plezier, geluk en pech, liefde en boosheid. Eigenlijk willen we maar één kant van de medaille: ons altijd goed voelen en gelukkig zijn. Dat is niet weggelegd voor engeltjes en helaas ook niet voor ons mensen hier op aarde. Ons eigen levensverhaal is niet veel anders. Als acteur hierin doen we allerlei ervaringen op. Soms leuke, soms minder leuke, soms saaie, soms spannende. Ik besef ook vaak achteraf pas dat ik mijn mooiste momenten heb “verkwanseld”, door het niet te accepteren zoals het gewoon is en me druk te maken om andere dingen. Als het inzicht er is dat alles precies in ons ‘verhaal’ is zoals het moet zijn, komt er innerlijke rust en wordt het leven lichter. Dát draagt dit Kerstverhaal uit.

Namens het voltallige bestuur van de Contactgroep Postactieven regio Woensdrecht en partners, wens ik u vele van deze engelachtige momenten, met elkaar, met Kerstmis én in het nieuwe jaar.

Zalig Kerstfeest, fijne feestdagen en tot ziens op de Nieuwjaarsreceptie op 7 januari.